Twórcownia - samozwańcze miejsce ponadcodziennej aktywności dorosłych ( dzieckiem podszytych) na granicach sztuki i kultury od arteterapii po rysunek studyjny. Twórcujemy nie tylko za pomocą pędzla i ołówka, ale i pióra literackiego przy herbacie Sentymentalną troską otaczamy zanikającą kulturę Silesia Superior, Małą Ojczyznę na granicy „cesarstw”. Twórcownia – miejsce magiczne przekraczające granice czasu, przestrzeni, pamięci i myślenia – bezpieczne i otwarte dla outsiderów i disability

niedziela, 3 stycznia 2021

PIOTROWICE ŚLĄSKI I OKOLICE KORZENIE MUZYCZNE GENIUS LOCI

ad muzyczne korzenie Piotrowic Śląskich Petrowitz UNICZOWY Leżą one na wododziale między dorzeczami największych polskich rzek: Odry, do której dorzecza należy Ślepiotka, oraz Wisły, do której dorzecza spływają wody Mlecznej. dokument wystawiony przez księcia Janusza Raciborskiego, jako Piotra Ostrzeżonego. W dokumencie sprzedaży dóbr pszczyńskich wystawionym przez Kazimierza II cieszyńskiego w języku czeskim we Frysztacie w dniu 21 lutego 1517 roku wieś została wymieniona jako Petrowicze Vnicziowy[7]. Właścicielami wsi Piotrowice, po usamodzielnieniu się Podlesia i Zarzecza, był ród Promnitzów, a następnie kolejni właściciele ziemi pszczyńskiej… W 1910 roku podczas pruskiego spisu powszechnego odnotowano w Piotrowicach 3 659 osób mówiących tylko w języku polskim /GWARZE ŚLĄSKIEJ, 304 mówiących po niemiecku i 3 mówiące obydwu językach.-  Już od 1912 roku działało tu Towarzystwo Śpiewu Jutrzenka,  a od 1920 Związek Towarzystw Polek, Towarzystwo Gimnastyczne Sokół i. Centrum kulturalnym stał się wówczas PARK NA ZADOLU, Z AMFITEATREM. Z kolei część ludności niemieckiej, zwłaszcza nauczycieli i urzędników, działała w Ostmarkenverein, organizacji której programowym celem było propagowanie kultury niemieckiej. Niemcy stanowili zdecydowaną mniejszość, według spisu z 1931 na 8 137 mieszkańców narodowość niemiecką zadeklarowało 127 osób
 https://www.piotrowice.katowice.pl/prawie-100-lat-choru-hejnal

 FENOMEN KÓŁ ŚPIEWACZYCH I ORKIESTR DĘTYCH :
 Śląsk był zawsze rozśpiewany, wszystkie rodzinne uroczystości wiązały się każdorazowo ze wspólnym muzykowaniem CHÓR HEJNAŁ stale obecny - z udziałem jej rodziny –ojca Alojza  i braci- Romana i Rufina :
 budowana od 1910 roku tradycja śląska nie jest zjawiskiem oderwanym. Radość śpiewania, przyjemność przebywania w gronie bliskich sobie osób – wszystkie najlepsze cechy amatorstwa posługującego się „językiem miłości i zapału” – są właściwością wspólną wszystkim miłośnikom śpiewu chóralnego, niezależną od języka i przynależności państwowej.  powołany do istnienia 18 kwietnia 1910 roku Związek Śląskich Kół Śpiewackich (obecnie: Śląski Związek Chórów i Orkiestr) stał się czynnikiem kulturowego i społecznego awansu polskich Ślązaków, którzy u progu XX wieku, będąc obywatelami państwa pruskiego, coraz śmielej i skuteczniej upominać się zaczęli o swoje mocno ograniczone prawa.
Wzór: Wcześnie ujawniona w angielskim SPOŁECZEŃSTWIE POWSZECHNOŚĆ UPRAWIANIA MUZYKI, ZWŁASZCZA WOKALNEJ, ZWIĄZANA BYŁA ZE SZCZEGÓLNYM ZAMIŁOWANIEM DO ŚPIEWU ZBIOROWEGO. Tę godną podziwu i naśladowania pasję pielęgnowały przede wszystkim męskie stowarzyszenia śpiewacze, Francuscy miłośnicy chóralnego śpiewu w 1837 roku utworzyli ruch, któremu nadali nazwę Orpheon. Był to od początku ruch masowy.  Czesi i Słowacy swój pierwszy związek chórów utworzyli w 1868 roku. Doszło do tego z inspiracji działającego w Pradze zespołu śpiewaczego o nazwie „Hlahol”.  Chóry męskie upowszechnione w Niemczech Liedertafel Gesangverein
 PARK ZADOLE Nad Ślepiotką w latach 1906-1914 było to miejsce spotkań polskich chórów i zespołów
ROZMOWA z Jerzym Szymańskim i Zygmuntem Słomianym – członkami MĘSKIEGO CHÓRU „HEJNAŁ” z Piotrowic, najstarszego istniejącego katowickiego chóru rozmawia Teodor Mruwa.  – Określacie państwo początek chóru datą 12 maja 1912 roku. To zbliżający się koniec starego porządku w Europie, na Górnym Śląsku i w Piotrowicach; szło na I wojnę światową!  –Niemcy je zlikwidowali; naszą bibliotekę, naszą kronikę… Bardzo trudno było to wszystko odtworzyć – ludzie zginęli, rozpierzchli się… Sekretarz chóru, Augustyn Gierlotka, zginął…  – następna data, zapisana w folderach chóru, to 20 stycznia 1935 roku. Pośrodku była wojna i trzy powstania śląskie.   – Na początku był chór mieszany „JUTRZENKA”. założycielskie u Piotra Gierlotki, a zebranie– w piwiarni u Fulbiera (obecnie dom Wiktora Kałuży), spotkania w u Widucha,. u Krawczyka. Inicjatywa założenia „Jutrzenki” wyszła od członków Zjednoczenia Zawodowego Polskiego. Pierwszy zarząd stanowili – Ludwik Widuch jako prezes, Henryk Pieczka jako sekretarz i Paweł Loskot – skarbnik. – Zatem chór od początku był jednym z przejawów polskiej świadomości narodowej?  ZS: – Zachował się REPERTUAR III ZJAZDU ŚLĄSKICH CHÓRÓW na ZADOLU – to było 1 września 1912 roku. Odnotowano: Piotrowice – Tow. „Jutrzenka”. Gdybym ja była słoneczkiem na niebie…..Do 1918 roku nikt nie miał prawa należeć do polskiego chóru. To było państwo pruskie. Ci, co nie przestrzegali zakazu, byli sądzeni w sądzie w Mikołowie. za złamanie prawa kar; zapiski z tamtego czasu wymieniają kwoty 3 marki, 6 marek, 9 marek, albo zamiennie areszt – 1, 2 lub 3 dni… A mimo to w chórze byli i dorośli, i nastolatki. oczywista potrzeba; przeciwdziałanie germanizacji. Chóry wtedy były przykładem, że można było, mimo zakazów i szykan, działać w zabronionym terenie. „Jutrzenka” prowadziła bibliotekę polskich książek i teatr!  – Feliks Lubina, w czasie powstań w istniejącej w Brynowie do dziś restauracji „Singer”, śpiewał w chórze i prowadził teatr polski. Występowali u Rzychonia, w Piotrowicach, w Kostuchnie, w Mikołowie, na Załęskiej Hałdzie… Nie ma już, niestety, dokumentacji. Spalono ją jako niepotrzebne śmieci…! Czy może wasz chór zapisał brynowskie chóry w annałach?.. .. Po wojnie, w sierpniu 1949 roku, chór wznowił działalność, ale jako zespół męski! …, koniec „Jutrzenki” nastąpił w 1935 roku.  chór męski – od 20 stycznia 1935 roku. A 25 grudnia nazwa na „Hejnał”. – Nie jesteśmy znikąd. Wy, panowie, jesteście z dziada pradziada z Piotrowic. Wśród 70-, 80- czy 90-latków to jest mocna kotwica. Prawie każda rodzina miała chórzystę. zdjęcia; ważny wyznacznik przynależności i nobilitacji społecznej. To było coś! I to była KOTWICA NARODOWA. To nie była jakaś demonstracja – po prostu wszyscy tu mówili po polsku. To była nasza mowa. Tutaj, u nas. Rzecz jasna, byli ci, co czuli się Niemcami. …. Wznowienie działalności chóru nastąpiło 17 sierpnia 1945 ..  należeliśmy tylko do Polskiego Związku Chórów i Orkiestr.”….
https://www.piotrowice.katowice.pl/prawie-100-lat-choru-hejnal
https://instytutkorfantego.pl/wp-content/uploads/2019/02/Chory-i-orkiestry-%E2%80%93-Andrzej-Wojcik.pdf

http://sbc.org.pl/Content/271621/iii4204-1989-04.pdf

……………

ORKIESTRA DĘTA  GÓRNICZA – Wujek w przepięknych mundurach – to święto.   orkiestra dęta ma długi rodowód. w kulturach starożytnych – obok instrumentów strunowych, takich jak różnej wielkości harfy, kitary, liry – grano także na tubach o różnych kształtach i strojach, fletach prostych i poprzecznych …. W XIX w. zarysował się  podział na orkiestry wojsk piechoty, grupujące instrumenty dęte drewniane, blaszane i perkusyjne – tzw. „harmonie” oraz „fanfary” w kawalerii (z udziałem dętych blaszanych i perkusyjnych). u katowicka rozgłośnia Polskiego Radia emitowała audycje o Śląskich zespołach dętych. Animator , redaktor Stanisław Jarecki. badania: file:///C:/Users/baho/Downloads/V%20-%2004%20(2).pdf  L. Markiewicz, Powstanie i działalność  orkiestr dętych na Śląsku, ich wpływ na rozwój kultury muzycznej wśród ludności Śląska 2005

 

.pod koniec jej życia – ulicę  obok domu powstał kultowy zespól DŻEM wtedy niszowy

1973 W Piotrowicach został założony Dżem – polski zespół muzyczny grający muzykę z pogranicza rocka i bluesa, który w 1973 roku założyli bracia Adam i Beno Otrębowie –gitary  oraz Paweł Berger śpiew –bunt” panował nasz słynny etos pracy. Nasze rodziny patrzyły na nas z pewnym zdumieniem: “Co to mo być za muzykowanie? Przeca to żodno robota? Powinni wzionć sie za normalno robota! Gitarami dziur w dachu nie załatocie.” Jest coś takiego jak śląski charakter, który wiąże się z takimi cechami jak pewna pracowitość, twardość, niechęć do kombinowania, pokora, która pozwala godzić się z porażkami i wyciągać z nich wnioski. Myślę, że dzięki tym cechom “Dżem” zdołał przetrwać i już tak długo gra dla swoich fanów
perkusista Aleksandrem Wojtasiakiem w domu kultury „Górnik” w Tychach. W grudniu 1973 roku do zespołu dołączył wokalista Ryszard Riedel zastępując w tej roli Bergera. grali pod nieoficjalną nazwą Jam i grał covery
 Cream, Santana, John Mayall, The Rolling Stones, Spencer Davis Group czy Free. Obecna nazwa napisana tak omyłkowo przez organizatora koncertu 1974. Zaliczany do najważniejszych zespołów w historii polskiej muzyki rockowo-bluesowej.   w 1978 roku – gitarzysta Jerzy Styczyński. W latach 1973-1979 i aż do 1980 roku miała status amatorski. 1985 roku - debiutancki album studyjny – Cegła, który uznawany jest za jeden z najważniejszych albumów zespołu oraz historii polskiego rocka. 1986 koncertowy album Absolutely Live nagrany podczas koncertu w teatrze STU w Krakowie. Dżem -
OKOLICZNE KLUBY MUZYCZNE – ulica obok od domu rodzinnego Uszoków:
KLUB BLUS Katowice, ul. Sobocińskiego 13  Lata działalności- od końca lat 80, do ok. 2007 roku.  Jeśli Leśniczówka jest mekką śląskiego bluesa, tak Blus był jego domem. Klub założony pod koniec lat 80 w malutkim domku na małej uliczce pomiędzy ul. Kościuszki i Jankego w Piotrowicach. Prowadzony przez znanego gawędziarza, podróżnika i marynarza- Henryka Bialika i jego brata Bernarda, był przystanią dla wielu śląskich muzyków. Klub był malutki z dwoma charakterystycznymi elementami wystroju- czarnym pianinem na którym grywał nawet Czesław Niemen oraz kominkiem, który w zimne wieczory ogrzewał gości klubu. Miejsce było tak małe, że gitarzyści w trakcie koncertu, by przepuścić publiczność do toalety, musieli podnosić gryf swoich gitar do góry. Spotkać tam można było całą śmietankę śląskiego bluesa, było to jedno z ulubionych miejsc m.in. Pawła Bergera, czy Bena i Adama Otrębów (Adam poznał tam nawet swoją żonę). Często występowali tam bracia Skrzekowie, grupa Cree, czy Krzysztof Głuch.   Henryk Bialik - Recital Przed Wami kolejne muzyczne spotkanie - Recital Henryka Bialika "Stary blusiorz z Piotrowic". 🥰 #TeatrwIzbieNaWizji
https://pl.wikipedia.org/wiki/D%C5%BCem_(zesp%C3%B3%C5%82_muzyczny)

STRASZNY DWÓR Katowice Piotrowice/ligota , ul. Studencka 19  Lata działania- II połowa lat 70- 2013  mieszczący się w Domu Studenta nr 3 Uniwersytetu Śląskiego. Tam wielokrotnie grał zespół Dżem, zwłaszcza w swojej początkowej formie. Pewnie z uwagi na fakt, że bracia Otrębowia- Adam i Beno- mieszkali niedaleko na osiedlu Młodych.
NA TORACH Katowice Piotrowice , ul. Asnyka 32  Lata działania- od druga połowa lat 70 do 2010 roku  Pierwotnie był to ośrodek kultury pobliskich zakładów kolejowych. Później funkcjonował pod nazwą Kompresor. Duża scena, dobry sprzęt oraz bliskość miejsca zamieszkania przyciągnęła pod KONIEC LAT 70 ZESPÓŁ DŻEM, GDZIE PRZEZ PEWIEN CZAS MIELI SWOJĄ SALĘ PRÓB. Później przenieśli się 2,5 kilometra dalej do klubu Kwadraty. Spotkać w tym klubie można było m.in. Pawła Bergera, Adama Otrębę, Bena Otrębę, Krzysztofa Głucha
Kwadraty Katowice ligota, ul. Franciszkańska 10  Lata działania- od połowy lat 70 do 2014 roku.  Klub studencki ówczesnej Akademii Ekonomicznej w Katowicach (obecnie Uniwersytet Ekonomiczny). BYŁ PRAWDZIWĄ KUŹNIĄ TALENTÓW- JEDNOCZEŚNIE PRÓBY MIELI TAM M.IN. DŻEM, KAT, KWADRAT CZY KRZAK.

SZLAK ŚLĄSKIEGO BLUESA https://szlak-bluesa.pl/kluby/

 

Brak komentarzy: