GRUPA BRATERSKA
SAMOPOMOC; Gegenseitige Hilee; Mutual aid; L'entraide; Взаимопомощь (или, другими словами, сотрудничество)
Samopomoc – pomoc wzajemna, we własnym zakresie, tzn. bez oczekiwania na wsparcie instytucjonalne, np. pomoc sąsiedzka.
Pomoc wzajemna – w teorii organizacji jest dobrowolną wzajemną wymianą zasobów i usług dla obopólnej korzyści.... Zazwyczaj grupy pomocy wzajemnej opierają się na swobodzie organizacji i uczestniczenia w nich, a wszystkie działania będą dobrowolne. Często są one zorganizowane jako niehierarchiczne, niebiurokratyczne, nienastawione na zysk organizacje, których członkowie kontrolują wszystkie zasoby i nie mają żadnego zewnętrznego wsparcia finansowego ani zawodowego. Są one prowadzone przez członków i przez nich zorganizowane. Mają charakter egalitarny i mają na celu wspieranie demokracji uczestniczącej, równości statusu członków oraz wspólnego przywództwa i wspólnego podejmowania decyzji. Zewnętrzny status społeczny członków uważa się za nieistotny wewnątrz grupy: status w grupie przyznaje się poprzez uczestnictwo
Przykładami organizacji pomocy wzajemnej są związki zawodowe, Towarzystwa Przyjazne, które były powszechne w całej Europie w XVIII i XIX wieku, średniowieczne gildie rzemieślnicze, amerykańskie „WSPÓLNOTY BRATERSKIE”, które istniały w czasie Wielkiego Kryzysu i zapewniały swoim członkom ubezpieczenie zdrowotne i życiowe oraz zasiłki pogrzebowe, a także angielskie „kluby pracownicze” ...
Pomoc wzajemna prawdopodobnie sięga początków ludzkiej kultury: nieodłączna część małych, wspólnotowych społeczeństw, uniwersalna dla starożytnej przeszłości ludzkości. Od zarania dziejów ludzkości, aż do czasów daleko wykraczających poza wynalezienie rolnictwa, ludzie byli pasterzami, wymieniając się pracą i zasobami na rzecz zarówno grup, jak i jednostek. Jako abstrakcja intelektualna, pomoc wzajemna została rozwinięta i rozbudowana przez mutualizm lub systemy ubezpieczeń pracowniczych, a tym samym związki zawodowe, a także została wykorzystana w spółdzielniach i innych ruchach społeczeństwa obywatelskiego
Kooperacja (łac. cooperativus współpracujący, cooperatio współpraca) – współpraca, współdziałanie. Kooperacja produkcyjna ma miejsce, gdy przedsiębiorstwo (kooperant) współpracuje z innym w ten sposób, że wykonuje dla niego pewne fazy procesu produkcyjnego; zaś kooperacja przedmiotowa wtedy, gdy dostarcza różnych elementów konstrukcyjnych do wytwarzanych przez inny zakład wyrobów. W formie przestarzałej słowo to oznacza również spółdzielczość i stąd kooperatywa to stowarzyszenie spółdzielcze, spółdzielnia
Mutual aid in organization theory, mutual aid is a voluntary reciprocal exchange of resources and services for mutual benefit. Mutual aid projects are a form of political participation in which people take responsibility for caring for one another and changing political conditions.
As defined by radical activist and writer Dean Spade and explored in his University of Chicago course "Queer and Trans Mutual Aid for Survival and Mobilization", mutual aid is distinct from charity. Mutual aid projects are often critical of the charity model, and may use the motto "solidarity, not charity" to differentiate themselves from charities. Spade makes the following distinctions between mutual aid and charity:
POMOC WZAJEMNA JAKO CZYNNIK ROZWOJU (ang. Mutual Aid: A Factor of Evolution) – zbiór esejów rosyjskiego naturalisty i myśliciela anarchistycznego PIOTRA KROPOTKINA, wydany po raz pierwszy w 1902. - kładzie nacisk na rozróżnienie pomiędzy walką konkurencyjną poszczególnych organizmów o ograniczone zasoby, a walką zbiorową pomiędzy organizmami i środowiskiem. Podczas swoich obserwacji na Syberii i północno-wschodniej Azji, zauważył, że populacje zwierząt są ograniczone nie przez źródła żywności, które były obfite, ale raczej przez surową pogodę. Na przykład ptaki drapieżne mogą konkurować, kradnąc sobie nawzajem pokarm, podczas gdy ptaki wędrowne współpracują ze sobą, aby przetrwać srogą zimę, pokonując duże odległości. Nie negował konkurencyjnej formy działań, ale twierdził, że kooperacyjny odpowiednik jest niedoceniany: „Wśród różnych gatunków trwa ogromna ilość walk i eksterminacji; jednocześnie jest tyle samo, a może nawet więcej, wzajemnego wsparcia, wzajemnej pomocy i wzajemnej obrony… Towarzyskość jest w takim samym stopniu prawem natury, jak wzajemna walka.
Również istotnymi postaciami w rozwoju idei pomocy wzajemnej byli też Dorothy Day czy Petera Maurin z Katolickiego Ruchu Robotniczego. Starali się rozwijać pojęcie pomocy wzajemnej oraz zachęcać do praktyki jako sposobu czynienia miłosierdzia.
W oparciu o teorie Piotra Kropotkina dotyczące pomocy wzajemnej, a także w korelacji z marksizmem, te małe grupy są również rozpatrywane jako heglowska synteza autonomicznego indywidualizmu Locke'a i hobbeskiego kolektywizmu zbiorowego. Dyskusje te podkreślają otwarty model dobrowolnej współpracy w grupach pomocy wzajemnej, a nie współpracy narzuconej. W związku z tym stawia się pytania dotyczące napięcia adaptacji jednostki i samostanowienia z ogólnymi celami grupy. Przezwyciężenie tego napięcia wymaga wglądu w perspektywę życia innych i radykalnego otwarcia się na wszystkie możliwe sytuacje; wysoka świadomość i zaufanie do siebie są konieczne, aby złagodzić pozorną sprzeczność ze zbiorowością i rozwinąć właściwą syntezę dialektyczną
spółdzielczość i spółdzielcze metody działania społecznego szczególnie blisko łączą się z anarchizmem. Zarówno teoretycy ruchu spółdzielczego, jak jego praktycy są z ducha i sposobów działania bliżsi anarchistom niż socjalistom typu Marksowskiego. Spółdzielcy – tak samo jak anarchiści, bynajmniej o władzę nie walczą ani jej nie pragną; potrzebna im jest jedynie swoboda organizowania się. Spółdzielcy – tak samo jak anarchiści – całe działanie swoje opierają na najlepszych, społeczno-etycznych pierwiastkach duszy ludzkiej, wierzą w zasadniczą dobroć człowieka, i dążąc do organizowania ludzi na najpierwotniejszej podstawie interesów masowych, są przeświadczeni, że w wolnych organizacjach pomocy wzajemnej ujawnią się w całej pełni najwyższe etyczne właściwości ludzkie, ponieważ tylko w środowisku etycznie wysokim wolne organizacje należycie rozwijać się mogą i ponieważ – z drugiej strony – tylko wolne organizacje mogą wyhodować typ rzeczywiście etycznego, uspołecznionego i samorządnego człowieka i obywatela. Wszystkie organizacje rzeczywiście spółdzielcze są doskonałym przejawem współczesnym tej przepotężnej dążności do pomocy wzajemnej
JÓZEF EDWARD ABRAMOWSKI ps. Józef[] (ur. 17 sierpnia 1868 w Stefaninie] w pow. wasylkowskim w gub. kijowskiej, zm. 21 czerwca 1918 w Warszawie) – polski myśliciel polityczny, filozof, psycholog i socjolog. Bliski przyjaciel Stefana Żeromskiego, pierwowzór Szymona Gajowca w powieści „Przedwiośnie”, wolnomularz[].
\Po śmierci matki, wraz z ojcem i siostrą przeniósł się w 1879 roku do Warszawy. ..prywatną edukację u takich nauczycieli jak: Maria Konopnicka, poprzez którą poznał członków I Proletariatu, Zygmunt Pietkiewicz i Konrad Prószyński[]. zaczytywał sw dziełach Spencera, Darwina, a także Marksa. Na skutek obserwacji biedy, wykształca się w nim zmysł społeczny. W artykułach Pogadanki o rzeczach pożytecznych (1883) i Pogadanki z gospodarstwa społecznego (1884) głosił idee społecznej edukacji, pomocy i współdziałania oraz samodoskonalenia. Skupiał się w nich na idei braterstwa ludzi, ...Z powodu gruźlicy Abramowski wyjechał - poświęcił się studiom psychologicznym i socjologicznym. -dokonuje także rewizji swoich poglądów – odchodzi od ruchu robotniczego i marksizmu. Głosi potrzebę wyjścia poza marksizm i uzupełnienia go niezbędnymi dla teorii społecznej treściami. Akcentuje podmiotowy charakter ludzkiego istnienia i konieczność przemiany moralnej przed proponowanymi zmianami społecznymi.
...Po 1905 roku, po upadku rewolucji, poświęcił się IDEI KOOPERACJI, o której napisał takie prace jak: Zasada respubliki kooperatywnej, Znaczenie współdzielczości dla demokracji, Idee społeczne kooperatyzmu oraz Kooperatywa jako sprawa wyzwolenia ludu pracującego. Abramowski opowiadał się za likwidacją państwa i zastąpieniem go związkiem kooperatywnym zrzeszającym – na zasadzie dobrowolności – wolnych wytwórców, odpowiadających w granicach swych obowiązków za kształtowanie losów własnych oraz świadomie angażujących się w życie społeczne. Przyczynił się do powstania Towarzystwa Kooperatystów, był współzałożycielem pisma spółdzielczego Społem. Kontynuował także ruch etyczny w postaci Związków Przyjaźni.
W centrum doktryny społecznej Edwarda Abramowskiego stoi wolność. - mocno wierząc w ukrytą ludzką dobroć (optymizm antropologiczny). - wolność człowieka to wolność bycia sobą, rozwijania swych własnych zainteresowań i kroczenia swoją własną ścieżką życia (a nie taką jaką wyznacza władza czy państwo)[]. -wolność klasy, narodu, społeczeństwa należy mierzyć zakresem wolności indywidualnego człowieka. Dlatego też jedynie socjalizm bezpaństwowy ma pełne szanse realizowania wolnościowych celów[]. Rewolucja moralna jest tu bardzo ważna, gdyż człowiek będzie dopiero wtedy wolny, gdy dokona się radykalna zmiana w jego wnętrzu – zmiana jego duszy, moralności, postrzegania świata i innych, tak by wykształcić społeczeństwo wolne, solidarne, opierające całe swe istnienie i zasady na polityce wolności
Abramowski uważał chrześcijaństwo za społeczny i moralny wyraz wolności i praw człowieka. Postrzegał je jako ideologię głoszącą równość, miłość i braterstwo[]. "Kazanie na górze" określał wręcz jako najbardziej rewolucyjny manifest, najwyższe piękno życia opierające się na miłości i wolności. Równocześnie krytykował religię jako instytucję i Kościół jako jej polityczny twór -odejscie od nauk Jezusa.
Edward Abramowski, BRATERSTWO, SOLIDARNOŚĆ, WSPÓŁDZIAŁANIE. Łódź – Sopot – Warszawa 2009,
E. Abramowski, ZWIĄZKI PRZYJAŹNI, Zielona Góra 1994,
Samopomoc także poprzez DOBROWOLNE ZRZESZENIE UDZIELAJĄCE SWYM CZŁONKOM POMOCY np. bank czasu, kasa zapomogowo-pożyczkowa. Samopomoc polega na przywróceniu, własnym działaniem podmiotu uprawnionego, stanu zgodnego z treścią przysługującego mu prawa podmiotowego lub chronionego prawem stanu faktycznego (zob. np. art. 343 § 2 k.c.) albo na podjęciu takich działań, które zabezpieczają zaspokojenie jego praw podmiotowych (zob. np. art. 432 i 671 § 2 k.c.). Samopomoc ma zatem charakter restytucyjny.
